کاغذ، جنگل، بازیافت؛ ادغام ریاضیات، علوم تجربی و علوم زیست محیطی در یک طرح درس
مناسب برای پایه‌های ششم و هفتم و آموزش از راه دور
در رویکردهای نوین آموزش و پرورش، برنامه‌ریزان آموزشی ترغیب می‌شوند که در طراحی برنامه‌های درسی، نیازهای دانشآموزان و ارتباط درس با زندگی را در نظر بگیرند.
آموزش بین رشته‌ای، یک رویکرد در برنامه‌ریزی آموزشی است. در این رویکرد، رشته‌های درسی مختلف حول یک موضوع، مشکل یا مسئله، در کنار هم قرار می‌گیرند و در کنار هم، یک ترکیب معنادار را برای دانش‌آموز ایجاد می‌کنند که به نیازهای دانشآموزان و دنیای واقعی نزدیک‌تر است.
در این طرح درس که بر اساس رویکرد بین رشته‌ای طراحی گردیده، مباحث درسی علوم، علوم زیست محیطی و ریاضیات حول موضوع تولید و بازیافت کاغذ در کنار هم قرارگرفته‌اند.
استفاده از فیلم‌های آموزشی در طرح درس، امکان آموزش از راه دور را فراهم می‌آورد.
به امید آن‌که برای دانشآموزان مفید واقع شود.
وقتی کوچک بودم، پدربزرگم بهترین دوستم بود. در کنار او احساس آرامش می‌کردم. ما با هم آهسته در جنگل قدم می‌زدیم.
هنگام پیاده‌روی، اگر چیزی نمی‌دانستم، از او می‌پرسیدم. […]یک روز از پدربزرگ در مورد نیایش پرسیدم.
پدربزرگ نخست چیزی نگفت. وقتی به بلندترین درخت رسیدیم، به جای این‌که پاسخم را بدهد، زمزمه کرد:
«پسرم آیا می‌دانی درختان هم نیایش می‌کنند؟»من با دقت گوش کردم ولی چیزی نشنیدم.
او گفت: «ببین چطور سر برآسمان می‌سایند.
صدای نیایش آن‌ها به ابرها، خورشید، و ماه می‌رسد.»من روی صخره‌ای پر از خزه نشستم و به فکر فرورفتم و به نیایش درختان گوش سپردم…
اقتباس از کتاب نیایش زمین، شرکت انتشارات فنی، ۱۳۸۸
گروه سنی و مباحث مربوطه
- پایه ششم ابتدایی
مباحث ریاضی: اندازه‌گیری، نسبت و تناسب و درصد
مباحث علوم: درس دوم، سرگذشت دفتر من و درس سوم، کارخانه‌ی کاغذسازی - پایه هفتم ابتدایی
مبحث ریاضی: حل مسئله
اهداف آموزشی
پس از اجرای این طرح درس، دانش‌آموز باید بتواند:
- مراحل تولید کاغذ را بیان کند.
- نحوه‌ی بازیافت کاغذ را توضیح دهد.
- مسئله‌های ریاضی را درک کند و بتواند اجزای مهم هر مسئله را تشخیص دهد.
- مسئله‌های ریاضی را به کمک نسبت و تناسب، درصد و اندازه‌گیری به درستی حل کند.
- نتایج به دست آمده در مسائل ریاضی را تجزیه و تحلیل کند و توضیح دهد که این نتایج چه معنایی دارند.
- سه راهکار برای صرفه‌جویی در مصرف کاغذ بنویسد که شخصا علاقمند به رعایت آن ها باشد.
شرح طرح درس
در ابتدا ویدیوی مربوط به تولید کاغذ را برای دانشآموزان پخش کنید. سپس از دانشآموزان بخواهید که توضیح دهند که چه چیزهایی از فیلم آموخته‌اند. از آن‌ها بخواهید که مراحل تولید کاغذ و نحوه‌ی بازیافت کاغذ را شرح دهند.
سپس کاربرگ ریاضی مربوط به طرح درس را به آن‌ها بدهید. از دانشآموزان بخواهید که در ابتدا مضمون هر مسئله را با زبان خودشان بیان کنند. سپس از آن‌ها بخواهید که هر مسئله را حل کنند. پس از حل هر مسئله، از آن‌ها بخواهید که در مورد پاسخی که به دست آورده‌اند، فکر کنند. آن‌ها باید بتوانند بگویند که معنای هر پاسخ در زندگی واقعی چیست.
به عنوان مثال سؤال دوم کاربرگ به این شرح است: «برای تولید هر کیلوگرم کاغذ، حدود ۶۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود. اگر دانشآموزان مدرسه‌ی ما در طول یک سال، به اندازه‌ی ۳۲ کیلوگرم در مصرف کاغذ صرفه‌جویی کنند، چند لیتر آب صرفه‌جویی شده‌است؟» دانشآموزان پس از حل این سؤال ریاضی باید به ارتباط مصرف آب و تولید کاغذ اشاره کنند و متوجه باشند که صرفه‌جویی در مصرف کاغذ، بر مصرف آب نیز تأثیر دارد.
در نهایت هر دانش‌آموز باید سه مورد از راه‌کارهای صرفه‌جویی در مصرف کاغذ را که از این به بعد دوست دارد رعایت کند، بنویسد.
گسترش طرح درس
برای گسترش این طرح درس، می‌توانید:
- در مورد تاریخچه‌ی تولید کاغذ با دانشآموزان صحبت کنید.
- از دانشآموزان بخواهید که ویدئوی «بازیافت کاغذ در خانه» را ببینند و در خانه کاغذ بازیافتی بسازند.
- برخی کتاب‌های مرتبط را برای مطالعه بیشتر به آن‌ها معرفی کنید. کتاب‌های زیر نمونه‌هایی از کتاب‌های مرتبط هستند:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.