شکلات تلخ (کار کودکان و برده‌داری در صنعت شکلات)
شکلات محصولی است تهیه شده از دانه کاکائو که این دانه عمدتاً در مناطق گرمسیری غرب آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین می‌روید. کشورهای غرب آفریقا، عموماً غنا و ساحل عاج، بیشتر از %۷۰ از کاکائوی دنیا را تأمین میکنند. کاکائویی که در این کشورها تولید و برداشت می‌شود به اکثر کمپانی‌های بزرگ شکلاتسازی فروخته می‌شود.
در سال‌های اخیر، سازمان‌ها و روزنامه‌نگاران زیادی، استفاده گسترده از کودکان کار و در بعضی موارد برده‌داری را در مزارع کاکائو در غرب آفریقا گزارش کرده‌اند. از آن پس، این صنعت به طور فزاینده‌ای پنهان‌کاری را پیش گرفته است تا نه تنها دسترسی خبرنگاران به مزارع کاکائو را، جایی‌که هنوز نقض حقوق بشر در حال رخ دادن است، دشوار کند، بلکه از انتشار اطلاعات به عموم مردم نیز جلوگیری کند. در سال ۲۰۰۴، بنا بر برخی اطلاعات غیررسمی، اطرافیان بانوی اول کشور ساحل عاج، روزنامه نگاری را که گزارشی درباره فساد دولت در صنعت پرسود کاکائو تهیه کرده بود، ربودند و به قتل رساند . در سال ۲۰۱۰، مسئولین دولت ساحل عاج، سه روزنامه‌نگار را بازداشت کردند که مقاله‌ای در مورد فساد دولت در بخش کاکائو منتشر کرده بودند. مزارع غرب آفریقا، کاکائوی شرکت‌های بزرگی از جمله هرشیز (Hershey’s)، مارس (Mars) و نستله (Nestle) را تأمین میکنند. این امر، ارتباط مستقیم بدترین اَشکال کار کودکان، قاچاق و برده داری انسان را آشکار میکند.
بدترین شکل‌های کار کودک
در غرب آفریقا، کاکائو محصولی است که ابتدائاً به منظور صادرات، تهیه می‌شود؛ ۶۰% درآمد حاصل از صادرات کشور ساحل عاج از کاکائوی این کشور حاصل می‌شود. همزمان با رشد صنعت شکلات، تقاضا برای کاکائو نیز افزایش یافته است. به طور متوسط مزارع کاکائو کمتر از دو دلار در روز درآمد دارند، درآمدی زیر خط فقر. در نتیجه آنها برای نگه داشتن قیمت‌هایشان در بازار رقابت، متوسل به استفاده از کار کودک می‌شوند.
کودکان غرب آفریقا، با فقر شدید درگیر هستند و بیشتر آنها به منظور حمایت از خانواده، کار را از پایین‌ترین سن آغاز میکنند. برخی از کودکان به این دلیل سر از مزارع کاکائو در می‌آورند که به کار نیاز دارند و قاچاقچیان به آنها وعده‌ی کار پردرآمد می‌دهند. برخی دیگر از کودکان توسط بستگانشان به قاچاقچیان یا مزرعه‌داران فروخته می‌شوند، درحالی‌که از خطرات محیط کار و فقدان هرگونه تسهیلات برای تحصیل آنها آگاه نیستند. اغلب، قاچاقچیان کودکان کم‌سن را از روستاهای کوچک در کشورهای آفریقایی همسایه، مانند بورکینافاسو و مالی، دو تا از فقیرترین کشورهای دنیا، می‌ربایند. وقتی کودکان به مزارع کاکائو برده می‌شوند ممکن است برای سال‌ها یا هرگز خانواده‌هایشان را نبینند.
بسیاری از کودکانی که در مزارع کاکائو کار میکنند بین ۱۲ تا ۱۶ سال سن دارند، اما گزارش‌ها حاکی از آن است که کودکان پنج ساله نیز در این مزارع کار میکنند. به علاوه، ۴۰ درصد از این کودکان دختر هستند که بعضی از آنها تنها برای چند ماه در این مزارع می‌مانند، در حالی که بقیه تا سنین بزرگسالی در این مزارع به سر می‌برند.
روز کاری یک کودک از ساعت ۶ صبح آغاز و عصر پایان می‌پذیرد. بعضی از کودکان از اره برقی برای هرس کردن جنگل‌ها استفاده میکنند. برخی دیگر از درختان کاکائو بالا می‌روند و با قمه پوسته‌های حاوی دانه‌های کاکائو را می‌برند. این قمه‌های بزرگ و سنگین که ابزار استاندارد برای کودکان در مزارع کاکائوست، قوانین بین المللی کار و توافق‌نامه سازمان ملل در مورد حذف شرایط بد کار کودکان را نقض میکند. وقتی کودکان پوسته‌های حاوی دانه‌های کاکائو را از درختان جدا و در کیسه‌هایی جمع آوری میکنند، وزن هر کیسه‌ی پر آن به بیش از ۴۵ کیلوگرم می‌‌رسد. آنها مجبورند این کیسه‌ها را بر روی زمین بکشند.
آلی دایاباته، برده‌ی سابق مزارع کاکائو، می‌‌گوید: «بعضی از کیسه‌ها بزرگتر از قد من بودند، از این‌رو دو نفر نیاز بود تا کیسه را بر روی سر من بگذارند. اگر هم عجله نمی‌کردی، کتک می‌‌خوردی.»
هر کودک با نگه داشتن یک قمه در یک دستش و پوسته در دست دیگرش، باید نوک قمه را در پوسته اهرم کند تا بتواند دانه‌های کاکائو را از پوسته آن جدا کند. هر ضربه این قمه می‌تواند سبب برش و قطع بدن کودک شود. اکثر کودکان بر روی دست‌ها، بازوها، پاها و شانه‌هایشان زخم‌هایی از این قمه وجود دارد.
علاوه بر خطرات استفاده از قمه، در مزارع کاکائو، کودکان در معرض مواد شیمیایی کشاورزی نیز هستند. مناطق گرمسیری مانند غنا و ساحل عاج دائماً مورد هجوم انبوه حشرات‌اند، به همین دلیل پوسته‌های حاوی دانه کاکائو را با مقادیر زیادی از مواد شیمیایی صنعتی، سمپاشی میکنند. در غنا، کودکان با سن ۱۰ سال، پوسته‌ها را با این مواد سمی سمپاشی میکنند، بدون اینکه پوشش محافظی داشته باشند.
مزرعه‌دارانی که از کودکان کار استفاده میکنند، به طور معمول ارزان‌ترین غذای موجود را مانند خمیر ذرت و موز، برای کودکان فراهم میکنند. در بعضی موارد، کودکان روی الوارهایی در ساختمان‌های فاقد پنجره، بدون دسترسی به آب تمیز و حمام‌های بهداشتی می‌خوابند.
ده درصد از کودکان کار در غنا و ۴۰ درصد در ساحل عاج، که در مزارع کاکائو کار میکنند، مدرسه نمی‌روند. این امر، خلاف استانداردهای کار کودک و قوانین سازمان جهانی کار است. محروم کردن کودکان از تحصیل، تأثیرات کوتاه مدت و دراز مدت زیادی دارد. بدون تحصیل، کودکان مزارع کاکائو، امید کمی برای شکستن چرخه فقر دارند.
تا به امروز، پیشرفت نسبتاً کمی برای کاهش یا برطرف کردن کار کودک و برده داری در صنعت کاکائوی غرب آفریقا انجام شده است. تنها به عنوان یک اقدام حداقلی، صنایع توافق کرده‌اند چیزی که سازمان جهانی کار آن را «بدترین شکل از اَشکال کار کودک » می‌نامد، برطرف کنند. مقصود، انواعی از کار است که «احتمال دارد به سلامت، امنیت و روح و روان کودکان آسیب رساند» و شامل استفاده از ابزار‌های خطرناک و هرکاری که در امر تحصیل مداخله ایجاد کند، می‌شود. به طور تقریبی گمان می‌رود که یک میلیون و هشتصد هزار کودک در ساحل عاج و غنا در معرض بدترین شرایط کار در مزارع کاکائو باشند.
برده‌داری
اخیراً، بازرسان پی برده‌اند که کودکان به مزارع کاکائوی غرب آفریقا قاچاق و وادار می‌شوند تا بدون دستمزد کار کنند. اَبی میلز، مدیرعامل انجمن بین‌المللی حقوق کار اضافه میکند: «هر مطالعه تحقیقاتی که تاکنون در غرب آفریقا انجام شده است، نشان میدهد که قاچاق انسان در حال رخ دادن است، خصوصاً در کشور ساحل عاج». در حالی که عنوان «برده‌داری» سوابق تاریخی گسترده‌ای دارد، برده‌داری در صنعت کاکائو همان قوانین حقوق بشری را نقض میکند که شکل‌های دیگر برده‌داری در تمام دنیا زیر پا می‌گذارند.
موارد اغلب شامل خشونت‌های فیزیکی، مانند شلاق خوردن به دلیل کُند کار کردن یا فرار از کار می‌شود. خبرنگاران این را هم ذکر کرده‌اند که کودکان و بزرگسالان را، برای جلوگیری از فرار آنها، شب‌ها حبس میکنند. برده سابق مزارع کاکائو، آلی دایاباته، به گزارشگران گفته است: «کتک خوردن بخشی از زندگی من بود. من دیگرانی را می‌دیدم که سعی داشتند فرار کنند، اما به طرز شدیدی کتک می‌‌خوردند». دریسا، برده‌ای که تازه آزاد شده است و هرگز حتی طعم مشکلات را نچشیده است، شرایط مشابهی را تجربه کرده است.
وقتی از او پرسیدند به مردمی که شکلاتی را می‌خورند که از کار برده‌ها درست می‌شود چه چیزی دارد که بگوید، او پاسخ داد: «آنها از چیزی لذت می‌برند که من برای درست کردنش رنج کشیده‌ام.» او اضافه کرد: «وقتی مردم شکلات می‌خورند، آنها گوشت تن من را می‌خورند».
آیا شکلاتسازی بدون برده‌داری ممکن است؟
علی‌رغم مشارکت صنعت کاکائو در کار کودک، برده‌داری و قاچاق انسان، این صنعت گام قابل توجهی برای حل مشکل برنداشته است. با سرمایه ۶۰ میلیارد دلاری صنایع شکلاتسازی، کمپانی‌های شکلات قدرت پایان دادن به استفاده از کودک کار و برده‌ی کارگر، از طریق پرداخت دستمزد قابل قبولی به کشاورزان کاکائو برای محصولشان را دارند.
همچنین از صنایع شکلاتسازی، خواسته شده است تا برنامه‌هایی را به منظور نجات و بازپروری کودکانی که به مزارع کاکائو فروخته شده‌اند، توسعه دهند و از نظر مالی از چنین برنامه‌هایی حمایت کنند. تا به امروز، این صنایع اقدامات ناچیزی جهت از بین بردن کار کودک انجام داده‌اند، چه برسد به اینکه کودکان رهایی‌یافته از کار را یاری دهد.
هرشیز، بزرگترین کارخانه شکلاتسازی در شمال آمریکا، پاسخگوی اتهامات وارده مرتبط با کار کودک در زنجیره تهیه و توزیع کالاهایش نبوده است و از ارائه اطلاعات در مورد منابع کاکائو امتناع می‌ورزد. این عدم شفافیت، ویژگی صنعت شکلات است که قدرت کافی جهت رفع و از بین بردن کار کودک را دارد اما دائما از اقدام به عمل سرباز می‌زند و باعث می‌شود هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگیرد.
آیا برچسب‌های موجود روی شکلات‌ها معنادار هستند؟
غیر از ابعاد گسترده تولید در غرب آفریقا، مقادیر قابل توجهی از کاکائو در آمریکای لاتین نیز تولید می‌شود، جایی که اکثر کاکائوی طبیعی و اصل از آنجا ریشه می‌یابد. در حال حاضر، نه برده‌داری و نه کار کودک در این مزارع کاکائو گزارش نشده است. هرچند که ممکن است برخی از مزارع آمریکای لاتین چنین اقداماتی را انجام دهند اما مستندات گسترده همانند غرب آفریقا در دست نمی‌باشد.
حقیقت این است که مصرف‌کنندگان، راهی مطمئن برای آگاهی یافتن از اینکه شکلاتی که می‌خرند شامل استفاده از برده‌داری یا کار کودک می‌شود یا نه، در دست ندارند. امروزه برچسب‌های مختلفی بر روی قالب‌های شکلات موجود می‌باشد مانند گواهینامه تجارت عادلانه و گواهینامه اتحاد جنگل‌های مناطق بارانی. اما هیچ برچسبی نمی‌تواند تضمین کند که این شکلات بدون استفاده از کار کودک و برده‌داری ساخته شده است. در سال ۲۰۰۹، بنیان‌گذاران فرآیند صدور گواهینامه تجارت عادلانه، گواهی تعداد زیادی از تأمین‌کنندگان غرب آفریقا را به دلیل مدارک مرتبط با استفاده از کار کودک، به حالت تعلیق در آورد. با این‌حال کمپانی‌های شکلاتسازی، به صدور گواهی برای محصولاتشان ادامه می‌دهند تا به مصرف کنندگان‌شان بگویند که منابع کاکائوی آنها از نظر اخلاقی دارای شبهه‌ای نمی‌باشد. در سال ۲۰۱۱، یک روزنامه‌نگار دانمارکی، مزارع غرب آفریقا جایی که عمده کمپانی‌های شکلات از آنجا کاکائو تهیه میکنند را مورد بررسی قرار داد. او فیلم‌هایی از کار غیر قانونی کودک در این مزارع تهیه کرد. هرچند که این مزارع گواهینامه‌های توسعه پایدار کشاورزی (UTZ) و اتحاد جنگل‌های مناطق بارانی (RA) را دارا بودند. علی‌رغم ادعاهای صنعت شکلات، کار کودک به طور وسیعی در مزارع غرب آفریقا در حال وقوع است.
برنامه‌های متعدد دولتی و مردم نهاد، به منظور نشان دادن علل ریشه‌ای «بدترین شکل کار کودکان» و برده‌داری در غرب آفریقا، توسعه یافته‌اند. هرچند موفقیت این تلاش‌ها عمدتاً در گرو حمایت یا عدم حمایت صنعت شکلات در سال‌های آتی می‌باشد.
(منبع: وب‌سایت F.E.P)
بخش انتهایی متن منبع اصلی به پیشنهادهایی برای عموم مردم اختصاص یافته که می‌تواند به حل این معضل کمک کند.
ساده‌ترین راه، عدم مصرف شکلات و فرآورده‌های حاصل از کاکائو است، چرا که چنین فرآورده‌هایی به هیچ وجه ضروری نیستند و عدم مصرف آنها آسیبی نخواهد داشت.
اما در عین حال، در متن اصلی فهرست بلندی از شرکت‌های تولیدکننده‌ی شکلات نیز وجود دارد، و در هر مورد تلاش شده که این نکته روشن شود که آیا آن شرکت اصول اخلاقی را در تولید خود رعایت میکند یا نه. به علاوه، این فهرست از طریق نرم‌افزارهای خاصی که برای گوشی‌های همراه تولید شده نیز در دسترس هستند.
در متن اصلی، می‌توانید فهرست منابع استفاده شده برای تهیه‌ی این مقاله را نیز ببینید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.