شیر کتابخانه (یک طرح درس)
شیر کتابخانه
(یک طرح درس)
این طرح درس براساس کتاب داستان «شیر کتابخانه» تهیه شده است.
مشخصات کتاب‌شناسی
- نام کتاب: شیر کتابخانه
- نویسنده: میشل نودسن
- عنوان اصلی کتاب: Library Lion
- مترجم: محبوبه نجف‌خانی
- انتشارات: آفرینگان
- تعداد صفحات: ۴۸
کلید واژه‌ها: کتابخانه، قوانین کتابخانه (کلیدواژه‌های فرعی: پذیرش و دوستی)
مدیر کتابخانه در مورد رعایت مقررات کتابخانه خیلی سختگیر است. روزی شیر بزرگی وارد کتابخانه می‌شود. هیچ‌کس نمی‌داند چه کا رکند. هیچ قانونی در مورد آمدن شیر به کتابخانه وجود ندارد.
شیر هر روز به کتابخانه می‌آید. کم‌کم همه به دیدن او عادت می‌کنند. او دوست دارد که به داستان‌هایی که معلم کتابخوانی برای بچه‌ها می‌خواند، گوش بدهد. تا اینکه یک روز برای خانم کتابدار اتفاقی می‌افتد و شیر برای کمک به او مجبور می‌شود که از مقررات کتابخانه سرپیچی کند. …
«شیر کتابخانه»، داستان فوق‌العاده‌ای است برای معرفی فضای کتابخانه به کودکان. این کتاب شیفتگی کودکان به حیوانات را با دنیای روزمره و یک مکان آشنا در هم می‌آمیزد. نقاشی‌های کتاب نیز به جذابیت آن افزوده است. بچه‌ها در مسیر داستان با قوانین و مقررات کتابخانه آشنا می‌شوند و می‌آموزند که باید به این قوانین احترام گذاشت. در عین حال متوجه می‌شوند که گاهی می‌توان از اجرای قوانین چشم‌پوشی کرد.
کتاب تاکنون برنده‌ی جوایز مختلفی شده است؛ از جمله: بهترین کتاب هفتگی کافی، بهترین کتاب سال به انتخاب اسکول لایبرری ژورنال، کتاب منتخب کتابخانه‌ی کودکان گیلد و … .
اهداف:
- درک اطلاعات صریح متن شنیداری؛
- تلفیق و تفسیر اطلاعات متن شنیداری و رسیدن به استنباط؛
- بحث و گفت‌وگو و اظهار نظر درباره‌ی مطالب؛
- توانایی بیان احساسات، افکار و تجربه‌های درونی؛
- آشنایی با محیط کتابخانه و قوانین مربوط به آن؛
- درک احساسات دیگران و تقویت احساس پذیرش نسبت به سایرین.
گروه سنی: پیش‌دبستانی تا دوم دبستان
ابزار موردنیاز: کتاب «شیر کتابخانه»، کاربرگ به تعداد دانش‌آموزان (می‌توانید کاربرگ تکلیف این طرح درس را از اینجا دریافت نمایید.)
در صورت تمایل به اجرای فعالیت، ابزار مربوط به فعالیت‌ها را جداگانه بررسی کنید.
اجرای طرح:
الف) جلد کتاب را به دانش‌آموزان نشان دهید. عنوان کتاب را بخوانید. از دانش‌آموزان بخواهید که پیش‌بینی کنند که داستان احتمالا راجع به چیست. آیا عنوان داستان سرنخی به آن‌ها می‌دهد؟ تصویر روی جلد چه؟
ب) داستان را با نشان دادن تصاویر قصه‌گویی یا قصه‌خوانی کنید.
بحث و گفتگو (می‌توانید از بین سؤالات انتخاب کنید):
پرسش‌هایی برای درک مطلب:
۱. وقتی شیر برای اولین بار وارد کتابخانه شد، آدم‌هاچه واکنشی نشان دادند؟ چرا؟ از کجا فهمیدی؟
۲. آیا نظر مردم نسبت به شیر به مرور زمان تغییر کرد؟ از کجا می‌دانی؟
۳. آقای مک‌بی که بود؟ او چه شغلی داشت؟
۴. آقای مک‌بی در ابتدا چه احساسی نسبت به شیر داشت؟ آیا او با گذشت زمان نظر خود را تغییر داد؟ چرا؟
۵.خانم مریودر که بود؟ چه شغلی داشت؟
۶. چرا در روز اول ورود به کتابخانه، شیر بعد از اتمام ساعت قصه‌گویی غرش کرد؟ او می‌خواست چه بگوید؟ چه کسی او را درک کرد؟ از کجا می‌دانی؟
۷. چرا خانم مریودر اجازه داد که شیر روز بعد برگردد؟
۸. به نظر شما چرا شیر روز بعد زود برگشت، قبل از ساعت قصه‌گویی؟
۹. چرا شیر برای کتابخانه «مناسب» بود؟ او چگونه به کتابخانه کمک کرد؟
۱۰. چرا آقای مک‌بی به دنبال شیر رفت؟
پرسش‌هایی برای شناخت خود و دیگران:
۱. فکر می‌کنید وقتی شیر توانست در کارهای کتابخانه کمک کند، چه احساسی داشت؟
۲. وقتی آقای مک‌بی به شیر گفت که قوانین را زیر پا گذاشته، او چه احساسی داشت؟
۳. وقتی شیر مدتی به کتابخانه نیامد، خانم مریودر چه احساسی داشت؟
۴. فکر می‌کنید که چرا شیر برای رفتن به جایی یک کتابخانه را انتخاب کرد؟
۵. فکر می کنید شیر نسبت به خانم مریودر چه احساسی داشت؟ نسبت به بچه‌ها چه؟ نسبت به آقای مک بی؟ و نسبت به کتابخانه؟
۶. آیا داشتن قوانین مهم است؟ چرا آری و چرا نه؟ هدف از قوانین چیست؟
۷. رعایت قوانین به چه معناست؟
۸. چگونه می دانید که یک قانون «خوب کار می‌کند» و منصفانه است یا نه؟
۹. آیا تا به حال قانونی را زیر پا گذاشته‌اید؟ چرا؟ چه اتفاقی افتاد؟ عواقب آن چه بود؟ چه احساسی راجع به این اتفاق دارید؟
۱۰. چه زمانی قوانین باید شکسته شوند؟
۱۱. آیا اگر جای شیر بودید، قانون را زیر پا می‌گذاشتید و غرش می‌کردید؟ چرا؟
فعالیت‌های پیشنهادی
۱. تصویر زیر را به دانش‌آموزان نمایش دهید. از آن‌ها بپرسید که وقتی شیر به کتابخانه بازگشت، بچه‌ها در کتابخانه چه احساسی داشتند؟ چه نشانه‌هایی در تصویر وجود دارد که این احساس را بیان می‌کند؟ (توجه بچه‌ها را به حالت چهره‌ها، حرکت، رنگ، پرسپکتیو کاراکترها و اندازه‌ی چاپ جلب کنید.) شیر کتابخانه چه کارهایی کرده بود که باعث شده بود، موقع بازگشتش همه از دیدن او چنین احساسی داشته باشند؟
۲. از دانش‌آموزان بخواهید که صفحات کتاب را ورق بزنند و تصاویر را نگاه کنند. سپس از آن‌ها بپرسید که یک کتابخانه چه قسمت‌هایی دارد؟ چه کسانی در یک کتابخانه کار می‌کنند؟ هرکدام چه وظیفه‌ای دارند؟ می‌توانید در مورد نویسنده‌ی کتاب با بچه‌ها صحبت کنید و سپس از آن‌ها بپرسید که دوست داشتند که یک کتابدار باشند؟ چرا آری و چرا نه؟
درباره‌ی نویسنده
خانم میشل نودسن در کتابخانه‌ی شهر نیویورک‌سیتی سال‌ها کتابدار بوده است. او همچنین نویسنده است و کتاب‌های بسیاری برای بچه‌ها نوشته است. خانم نودسن درباره‌ی کتاب شیر کتابخانه می‌گوید: «هرکسی که کتابخانه را دوست دارد می‌داند که آن‌جا مکانی خاص و جادویی است. در آن‌جا با روی باز از مردم استقبال می‌شود و همه چیز ممکن به نظر می‌رسد. من توی کتابخانه دوستان بسیار خوبی پیدا کرده‌ام، چه در لابلای صفحات کتاب‌ها و چه در میان کسانی که با آن‌ها کار می‌کنم. البته تا به حال با هیچ شیری همکار نبوده‌ام … اما خدا را چه دیده‌اید!»
۳. دانش‌آموزان را برای بازدید به کتابخانه‌ی مدرسه یا یک کتابخانه‌ی عمومی در محله ببرید. از کتابدار بخواهید که بخش‌های مختلف کتابخانه را به دانش‌آموزان نشان دهد و سپس قوانین کتابخانه را برای آن‌ها توضیح دهد.
۴. می‌توانید از دانش‌آموزان بخواهید که از فضای کتابخانه نقشه‌ای تهیه کنند. بچه‌ها باید نقشه را به نحوی رسم کنند که به کمک آن، کسی که تا به حال کتابخانه را ندیده است، قسمت‌های مختلف کتابخانه را بشناسد و بتواند مسیرش را برای رسیدن به قسمت‌های مختلف کتابخانه پیدا کند. این امکان نیز وجود دارد که طرح‌های از پیش آماده شده‌ای از نقشه‌ی کتابخانه تهیه کنید و از دانش‌آموزان بخواهید که نقشه را نام‌گذاری و رنگ‌آمیزی کنند یا اجزائی به آن بیافزایند.
۵. از یک کتابدار دعوت کنید که به کلاس شما بیاید و در مورد شغل خود برای دانش‌آموزان توضیح دهد. همچنین دانش‌آموزان می‌توانند سؤالات خود را از وی بپرسند.
۶. کارهای مفیدی را که شیر در کتابخانه انجام می‌داد، به کمک بچه‌ها مرور کنید. اکنون جاهای مختلف مدرسه را نام ببرید (مثلا دفتر مدرسه، حیاط مدرسه، کلاس درس، سرویس بهداشتی، بوفه‌ی مدرسه، قسمت ورزش و …). سپس از هریک از بچه‌ها بخواهید که یک نقاشی بکشند. عنوان نقاشی چنین است: «اگر شیرِ کتابخانه به …… می‌آمد». هرکدام از بچه‌ها می‌توانند یکی از بخش‌های مدرسه را انتخاب کنند و در نقاشی خود نشان دهند که اگر شیر کتابخانه به آن‌جا می‌آمد، چگونه می‌توانست مفید باشد.
۷. بچه‌ها را گروهبندی کنید. هریک از گروه‌ها می‌تواند یکی از موقعیت‌های زیر را انتخاب کند و نمایشی از این موقعیت اجرا نماید:
- زمانی که شیر غرش کرد و سعی کرد که توجه آقای مک‌بی را برای کمک به خانم مریودر جلب کند. (نقش‌ها: شیر، آقای مک‌بی)
- زمانی که شیر بعد از اتمام ساعت قصه‌گویی در روز اول ورودش به کتابخانه غرش کرد. (نقش‌ها: شیر، خانم مریودر، دختر)
- اولین لحظه‌ی ورود شیر به کتابخانه. (نقش‌ها: شیر، آقای مک‌بی، خانم مریودر، بچه‌ها)
۸. از دانش‌آموزان بخواهید که در مورد هریک از موقعیت‌های زیر خاطره‌نویسی یا خاطره‌گویی کنند.
- روز اول ورود شیر به کتابخانه؛ خاطره از زبان شیر، خانم مریودر، آقای مک‌بی یا یکی از بچه‌ها.
- روزی که پای خانم مریودر شکست و شیر از کتابخانه رفت؛ خاطره از زبان شیر، خانم مریودر، آقای مک‌بی.
نویسنده: فاطمه گزین، دانشجوی دکترای مطالعات برنامه درسی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.