برگزاری کارگاه با موضوع «عشق» و «هویت زنانه‌ی ما» ویژه‌ی دختران نوجوان

در تابستان ۹۷ دو کارگاه آموزش «مهارت‌های روان‌شناسی و بحث و گفت و گو» با دو موضوع «عشق» و «هویت زنانه‌ی ما» برای نوجوانان دختر برگزار شد.

  • این که میگن تا دیدش یه دل نه صد دل عاشقش شد راسته خانم؟
  • اصلاً عشق وجود داره؟ به نظر من که این روزها عشق وجود نداره، مال داستان‌های قدیمی بود.
  • معلومه که عشق وجود داره، دوست پسر دوستم به خاطرش خودکشی کرد!
  • عشق به نظر من دیوونگیه!
  • مامان من میگه: «عشق فقط عشق خدا به بنده‌اش» ولی وقتی من و خواهرم فیلم‌های عاشقانه می‌ذاریم باهامون نگاه می‌کنه و چشم‌هاش برق می‌زنه…»

این‌ها صحبت‌های دختران دبیرستانی بود وقتی نظرشان را راجع به عشق پرسیدیم؛ آمیزه‌ای از ابهام و اشتیاق. تصورات آنها از این موضوعِ «همیشه مهم برای بشر»  بر رابطه‌هایی که هم اکنون تجربه می‌کنند و بر انتخاب همسر آینده‌شان سایه می‌افکند.

در جلساتی که در تابستان ۹۷ در خدمت دختران دبیرستانی بودیم، ۶ جلسه را به «عشق» اختصاص دادیم و سعی کردیم از رهگذر نمایش فیلم و تحلیل آن، بحث و گفت و گوی دسته جمعی و ارائه بخشی از کتاب‌هایی که از منظر روان‌شناسی به عشق می‌پردازد به سوال‌های مهمی که در این باره دارند بپردازیم:

– چه می‌شود که عاشق می‌شویم؟
– ریشه‌های عشق چه چیزهایی هستند؟ عاشق چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟
– آیا «عشق در یک نگاه» واقعا وجود دارد؟
– ملاک‌های تشخیص عشق از رابطه‌هایی که شبیه عشق هستند کدام‌اند؟
– برای دوام عشق باید چه کرد؟
– میوه‌های (حاصل و نتیجه‌ی) عشق در زندگی چیست.

دختران نوجوان در حین برگزاری کلاس از مشاوره‌های فردی هم استفاده کردند، همچنین کتاب‌هایی که از منظری علمی به عشق پرداخته بود نظیر «هنر عشق ورزیدن» نظرشان را جلب کرد و برای امانت دادن در اختیارشان قرار گرفت.

 

ندا: «من نمی‌خوام زود ازدواج کنم، علاقه‌ای به بچه‌دار شدن ندارم، بیشتر دوست دارم یه هدفی را دنبال کنم ولی همه دخترای فامیل‌مون دارن تند تند ازدواج میکنن.»
معصومه: «منم هیچ کششی به جنس مخالف احساس نمی‌کنم، وقتی بچه‌ها از دوست‌هاشون می‌گن من برام عجیبه. عشق، ازدواج، دوستی موضوع‌هایی هستن که هیچ وقت باهاشون ارتباط برقرار نمی‌کنم.»
فاطمه: «خب پس می‌خوای چکار کنی؟ می‌خوای تا آخر عمرت تنها باشی؟»
ندا: «نمی‌دونم.»
معصومه: «ما غیرعادی هستیم خانم. نه؟»

این‌ها بحث‌هایی بود که بین دختران نوجوان درگرفته بود.
اولین جلسه‌ای که قرار بود درباره «هویت زنانه» صحبت کنیم، به آنها عکس‌هایی نشان داده شده بود که هر کدام شاخص نوع خاصی از زنانگی بودند: زنی که نوزادی را در آغوش دارد، زنی فلسطینی که مقابل سرباز اسرائیلی فریاد می‌کشید، زنی رزمنده در جنگ ایران و عراق، زنان افغانستانی که علی‌رغم تهدیدهای طالبان عزمشان را برای رای دادن جزم کرده بودند، زنی سالمند که از دختر معلولش با شادی و محبت نگهداری می‌کند، زنی که در عین محجوب بودن و سادگی  به آرامی سرش را به شانه همسرش تکیه داده و …

در ۳ جلسه‌ای که به این موضوع اختصاص دادیم دختران شرکت کننده با سه نوع آشناتر از هویت‌یابی زنانه (زن در نقش «مادر»، زن در نقش «همسر»، زن در نقش «فردی هدفمند و فعال») با نقطه قوت‌ها و نقطه ضعف‌های هر نوع از هویت‌یابی آشنا شدند. در ادامه، آنها تلاش کردند تا شکل‌های هویت‌یابی خودشان را تشخیص دهند.