رؤیای امانوئل (یک طرح درس)
رؤیای امانوئل
(یک طرح درس)
این طرح درس براساس کتاب داستان «رؤیای امانوئل» تهیه شده است.
مشخصات کتاب‌شناسی
- نام کتاب: رؤیای امانوئل
- نویسنده: لاری تامپسون
- عنوان اصلی کتاب: Emanuel’s Dream
- مترجم: شبنم حیدری‌پور
- انتشارات: پرتقال
- تعداد صفحات: ۳۶
- کلید واژه‌ها: امید، مبارزه، سختی، شکست، رؤیا، معلولیت، مسئولیت‌پذیری
در غربِ قارهٔ آفریقا، توی کشور غنا، پسر کوچولویی به دنیا آمد؛
دو تا چشم درخشان توی نور پلک زدند،
دو تا مشت ریزه میزه، باز و بسته شدند،
اما فقط یک پای سالم تکان خورد!
همه خیال می‌کردند این پسر کوچولو به هیچ دردی نمی‌خورد، یا حتی بدتر از این، مایهٔ گرفتاری است.
پدرش رفت و هیچ‌وقت برنگشت.
اما مادرش به او ایمان داشت.
او که معنی اسمش «آسایش» بود،
اسم بچه‌اش را گذاشت «امانوئل».
امانوئل یعنی «خداوند همیشه با ماست.»
این کتاب، داستان زندگی واقعی «امانوئل افوسو یبوآ»است.
اهداف:
- درک اطلاعات صریح متن شنیداری؛
- تلفیق و تفسیر اطلاعات متن شنیداری و رسیدن به استنباط؛
- بحث و گفت‌وگو و اظهار نظر درباره‌ی مطالب؛
- توانایی بیان احساسات، افکار و تجربه‌های درونی؛
- درک احساسات دیگران به ویژه افراد دارای ناتوانی؛
- تقویت احساس پذیرش نسبت به سایرین؛
- آشنایی با سایر کشورهای جهان.
گروه سنی: پیش‌دبستانی تا ششم دبستان
ابزار موردنیاز: کتاب «رؤیای امانوئل»، نقشهٔ جهان
در صورت تمایل به اجرای فعالیت، ابزار مربوط به فعالیت‌ها را جداگانه بررسی کنید.
اجرای طرح:
الف) نقشهٔ جهان را به دانش‌آموزان نشان دهید. توجه آن‌ها را به قارهٔ آفریقا جلب کنید. بگویید که داستان امروز ما مربوط به کشوری از قارهٔ آفریقا است. از دانش‌آموزان بخواهید که به نقشه نگاه کنند و حدس بزنند که کدام کشور است. به تدریج آن‌ها را راهنمایی کنید؛ مثلا «در غرب آفریقاست»، «به اقیانوس راه دارد» و … . سپس می‌توانید پرچم غنا را به دانش‌آموزان نشان بدهید و در مورد آن با بچه‌ها صحبت کنید. همچنین در مورد مردم این کشور و فرهنگ آن‌ها با بچه‌ها صحبت کنید.
ب) داستان را با نشان دادن تصاویر قصه‌گویی یا قصه‌خوانی کنید. (در صورت تمایل می‌توانید که از ابتدا به بچه‌ها نگویید که داستان واقعی است. پس از تمام شدن داستان، برای آن‌ها توضیح دهید که این یک داستان واقعی بوده است.)
پ) عکس‌های امانوئل را به دانش‌آموزان نشان دهید و سپس فیلم کوتاهی از او را که در انتهای متن پیوست شده است، برای آن‌ها پخش کنید.
بحث و گفتگو (می‌توانید از بین سؤالات انتخاب کنید):
پرسش‌هایی برای درک مطلب:
۱. هنگامی‌که امانوئل به دنیا آمد، چه تفاوتی با بقیه بچه‌ها داشت؟
۲. چرا مادرش اسم او را امانوئل گذاشت؟ امانوئل یعنی چه؟
۳. امانوئل چه‌طور به مدرسه می‌رفت؟
۴. اولین روزهای مدرسه، هم‌کلاسی‌های امانوئل چه برخوردی با او داشتند؟
۵.امانوئل چه‌طور توانست با بقیه بچه‌ها فوتبال بازی کند؟
۶. اسم پایتخت غنا چه بود؟ چرا امانوئل مجبور شد که به «آکرا» برود؟ او در پایتخت چه کار کرد؟
۷. آخرین نصیحت مادر امانوئل به او چه بود؟
۸. امانوئل چگونه به نصیحت مادرش عمل کرد؟
۹. رؤیای امانوئل چه بود؟ آیا او توانست به این رؤیا برسد؟ چگونه؟
پرسش‌هایی برای شناخت خود و دیگران:
۱. فکر می‌کنید زندگی در روستای امانوئل چه‌طور می‌گذشت؟ خانواده‌اش چطور آدم‌هایی بودند؟ خانه‌شان چه‌طور جایی بود؟ این‌ها را از کجا فهمیدید؟
۲. به نظر شما چرا پدر امانوئل رفت و دیگر برنگشت؟
۳. فکر می‌کنید امانوئل در هرکدام از موقعیت‌های زیر چه احساسی داشت؟
- روزهای اول مدرسه وقتی که کسی با او بازی نمی‌کرد.
- هنگامی‌که گادوین هلش داد تا دوچرخه‌اش بیافتد.
- وقتی‌که که مرد مغازه‌دار خیال کرد که او به مغازه‌اش آمده تا گدایی کند و به او ناسزا گفت.
- هنگامی‌که بنیاد ورزشکاران کم‌توان برای او دوچرخه فرستادند.
- زمانی‌که شروع کرد به دوچرخه‌سواری دورتادور غنا.
۴. شما دربارهٔ امانوئل چه فکر می‌کنید؟ به نظر شما او چه توانمندی‌ها و چه ناتوانی‌هایی دارد؟ در چه کارهایی از اغلب مردم بهتر است؟ در چه کارهایی ضعیف‌تر است؟
۵. به نظر شما امانوئل چه شباهت‌هایی با مادرش داشت؟ چه تفاوت‌هایی؟
۶. فکر می‌کنید امانوئل چه تأثیری بر مردم کشورش گذاشت؟ بر مردم جهان چه؟
۷. اگر قرار باشد که شما دورتادور کشورتان دوچرخه‌سواری کنید تا توجه مردم را به یک چیز مهم جلب کنید، روی پیراهنتان چه می‌نویسید؟
۸. شما چه شباهت‌ها و چه تفاوت‌هایی با امانوئل دارید؟
۹. کدام بخش از داستان را دوست داشتید؟ کدام قسمت از داستان شما را شگفت‌زده کرد؟ چرا؟
۱۰. فکر می‌کنید که چرا نویسنده این داستان را برای ما نوشته است؟ دوست داشته که به ما چه بگوید؟
فعالیت‌های پیشنهادی
۱. تصویر زیر را به دانش‌آموزان نمایش دهید. از آن‌ها بپرسید که چرا مادر امانوئل به او گفت که: «می‌تواند هرچیزی دلش می‌خواهد داشته باشد، اما خودش باید آن را به دست بیاورد»؟ چرا مادر امانوئل دوست داشت که او مستقل شود؟ او چه‌طور به استقلال امانوئل کمک کرد؟ امانوئل برای به دست آوردن استقلالش چه تلاش‌هایی کرد؟
۲. از دانش‌آموزان بپرسید که به نظر آن‌ها «پیام‌های مهم امانوئل» چه بوده‌اند. او این پیام‌ها را چگونه به ما رسانده است؟ (مثلا با کدام رفتار یا عملش؟) سپس به هریک از دانش‌آموزان جدولی مانند جدول زیر بدهید و بخواهید که آن را با آوردن نمونه‌هایی از زندگی امانوئل و نمونه‌هایی از زندگی خودشان کامل کنند.
۳. دانش‌آموزان را گروهبندی کنید. متناسب با اهداف و موضوع درسی‌تان از آن‌ها بخواهید که پیام مهمی را انتخاب کنند که فکر می‌کنند لازم است آن را به گوش سایر دانش‌آموزان مدرسه یا هم‌شهری‌هایشان یا هم‌وطنانشان یا مردم دنیا برسانند. اعضای هر گروه باید دربارهٔ اهمیت موضوع و دلیل انتخاب این پیام برای هم‌کلاس‌هایشان توضیح بدهند. سپس اعضای هر گروه دربارهٔ اینکه چگونه می‌توانند این پیام را به دیگران برسانند، همفکری می‌کنند. در نهایت یک راهکار را برای انتقال پیامشان به دیگران انتخاب می‌کنند و آن را عملی می‌سازند. نتایج کار بچه‌ها می‌تواند به صورت آلبوم تصاویر یا یک گزارش یا سایر روش‌ها به اطلاع مسئولان مدرسه، اولیای آن‌ها یا دیگران برسد.
۴. نمایش خلاق اجرا کنید. برخی از دانش‌آموزان را انتخاب کنید (به صورت تصادفی یا با تصمیم قبلی). سپس از آن‌ها بخواهید که خودشان را جای امانوئل بگذارند. برخی از موقعیت‌های زندگی امانوئل را برای آن‌ها بازگو کنید. آن‌ها می‌توانند مانند امانوئل عمل کنند یا تصمیم دیگری بگیرند و تصمیم‌شان را در نقش امانوئل بازی کنند. سپس از آن‌ها بپرسید که اگر امانوئل در این موقعیت کار دیگری می‌کرد، داستان چه تغییری می‌کرد؟ از آن‌ها بخواهید که نقش امانوئل را در داستان تغییر یافته بازی کنند. موقعیت تغییریافته می‌تواند برگرفته از تصمیم بچه‌ها در نمایش خلاق باشد یا بعضی از نمونه‌های زیر:
- دوستانش او را به بازی راه نمی‌دادند: امانوئل گوشه‌ای می‌نشست و آن‌ها را تماشا می‌کرد.
- گادوین محکم هلش می‌داد تا دوچرخه‌اش بیافتد: امانوئل با گادوین کتک‌کاری می‌کرد.
- فروشنده‌ها و رستوران‌دارها به او می‌گفتند که از مغازه‌شان بیرون برود و گدایی کند: امانوئل تصمیم می‌گرفت که گدایی کند.
- مغازه‌دار با امانوئل بدرفتاری می‌کرد و به او ناسزا می‌گفت: امانوئل شیشهٔ مغازهٔ او را می‌شکست.
- مادر امانوئل از دنیا رفت: امانوئل تصمیم گرفت که به زندگی عادی ادامه دهد.
۵. می‌توانید موقعیت‌های بالا را به عنوان موضوع انشا به دانش‌آموزان بدهید و از آن‌ها بخواهید که از میان این موضوعات انتخاب کنند و پایان داستان را در موقعیت جدید بنویسند.
کاربرگ‌های مرتبط با این طرح درس را برای گروه‌های سنی مختلف در این آدرس در وبسایت کانون کتاب مهر ببینید.
نویسنده: فاطمه گزین، دانشجوی دکترای مطالعات برنامه درسی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.