جبار باغچه‌بان (معرفی کتاب)

مشخصات کتاب‌شناسی

عنوان: جبار باغچه‌بان: آموزش زبان فارسی، زمینه‌ها و دستاوردها

تألیف‌: اصغر کاکوجویباری

انتشارات: دانژه

جبار باغچه بان” دفتری از یک مجموعه ۱۲۰ جلدی است که روان شناسان، عصب شناسان، روان‌پزشکان و مربیان بزرگ جهان را معرفی می‌نماید.

شرح دوران کودکی، نوجوانی، تحصیلی و مهاجرت‌های سخت و ثمربخش باغچه‌بان و رخدادهای عبرت انگیز زندگی او قسمت یکم و دوره‌های معلمی و تاسیس مدرسه کر و لال‌ها و ابداع روش‌های آموزشی برای ناشنوایان فصل دوم را به خود تخصیص می‌دهد. در فصل سوم و چهارم، آموزش زبان شفاهی، آموزش خواندن و نوشتن و سرانجام دستاوردهای آموزش زبان فارسی، ابتکارات در آموزش به ناشنوایان و دست آخر، خاطرات دوستان و همراهان این مربی بزرگ و مبتکر، توصیف و تحلیل می‌شود.

بی‌تردید مطالعه این تاثیر نه تنها برای معلمان و کارشناسان تعلیم و تربیت سودمند است بلکه نشانی از حق شناسی نسبت به خدمات سترگ معلمی مبتکر و فداکار و ادای احترام به تلاش خستگی‌ناپذیر معلمان امروز است.

دیدگاه باغچه‌بان در مورد معلم؛ بخشی از کتاب

روحیه‌ی خودجوش و طبع بلند باغچه‌بان لحظه‌ای او را از یادگیری ادب و هنر غافل نکرد. او همواره و در کشاکش زندگی به آموختن و آموزش دادن، عشق می‌ورزید و از آنجا که خود معلم بود، برای معلمان در اجتماع نیز مسئولیتی بسیار عظیم قائل بود و اعتقاد داشت که معلمان ضامن سعادت ملت‌ها هستند. وی برای بیداری و آگاهی بیشتر معلمان در مجله‌ای که به نام «زبان» چاپ می‌شود؛ چنین نوشت: “سلام بر شما ای فدائیان راه نجات و سعادت بشر، من آن قدر ناله خواهم کرد تا اشک‌های خونین من هسته‌های نوع پرستی شما را سبز کند و یا خود درخت وجود من نیز با جاری ساختن این مایع سرخ و سفید خشک شود.”

یک معلم خوب از نظر باغچه‌بان (به تعبیر او معلم حسابی)، باید به علم خود مسلط باشد و از روی ‌ایمان کسب علم نماید و در ضمن مهم اســت کــه معلـم از کاری که انجام می‌دهد یعنی تدریس و تعلیم و تربیت لذت ببرد.

از نظر او معلم باید هر روز برای تدریسش برنامه داشته باشد و هنگامی که وارد کلاس می‌شود از قبل طرح درس مطلبی را که قصد آموزش آن را دارد آماده و مرور کرده باشد. یک معلم خوب از نظر باغچه‌بان کسی است که توانایی‌های دانش‌آموز را بشناسد و از آن بهره بگیرد. معلم خوب باید دانش‌آموز را با خود او آشنا سازد و با دادن حس اعتماد به نفس و عزت نفس او را دلگرم و حمایت نماید. یک معلم خوب باید صبور باشد؛ در واقع شکیبایی و بردباری بزرگترین سرمایه‌ی موفقیت معلم در کار است.

مرحوم باغچه‌بان از توریه یعنی دروغ یا شبه دروغ به طور مصلحت‌آمیز بیزار بود و هر کس کتاب زندگی‌نامه‌ی او که به قلم خودش نوشته شده است را بخواند همه جا می‌بیند که این مرد پاک و بی‌پروا، همان گونه که در زندگی‌اش نیز چنین، بود، هر چه خواسته گفته است. شاید به جهت همین راستگویی و انتظار سخن راست و درست داشتن بود که بسیاری از افراد او را دشمن می‌پنداشتند، ولی در عوض دوستانی داشت که اگر هم به اندازه‌ی او بی‌ملاحظه نبودند ولى لاقل تحمل صلابت و راستگویی او را داشتند و به همین جهت برای یکدیگر بسیار عزیز بودند. باغچه‌بان به گردن فرهنگ این کشور حق فراوان دارد و پس از مرحوم حاج میرزا حسن رشدیه، بسیار کوشید و راه تعلیم الفبا را که از دشواری‌های آموزش بود، آسان کرد و هر کس چون من که به همان روش تعلیم جانکاه قدیمی درس خوانده و شاهد تحولات شکل گرفته از طریق باغچه‌بان بوده است، به خوبی ارزش زحمات این مرد فداکار را می‌داند و پیوسته برای او طلب رحمت می‌کند.

احمد آرام

نویسنده: مریم ترابی، دانشجوی ارشد روانشناسی تربیتی