اعتیاد به نت (معرفی کتاب همراه با نمونه‌ای از مطالب)
اعتیاد به نت
(معرفی کتاب همراه با نمونه‌ای از مطالب)
مشخصات کتاب‌شناسی:
- نام کتاب: اعتیاد به نت: رهایی از دام اعتیاد به اینترنت و بازی‌های نرم‌افزاری
- نویسنده: کوین رابرتس
- عنوان اصلی کتاب: Cyber Junkie: escape the gaming and internet trap
- مترجم: اکرم اکرمی
- انتشارات: صابرین
- تعداد صفحات: ۲۲۰
زنگ تلفن به صدا درآمد، اول جواب ندادم، اما طرف مقابل ول‌کن نبود. سرانجام تصمیم گرفتم که گوشی را بردارم؛ چون صدای زنگ تمرکزم را بر هم می‌زد و نمی‌توانستم به بازی ادامه بدهم. به تمام دوستانم گفته بودم که از شهر بیرون می‌روم و نمی‌دانستم چه کسی پشت خط است. با عصبانیت گفتم: «الو!»
اوه، این صدای داگ، یکی از دوستان دوره‌ی کودکی‌ام بود. با هم در یک محله بزرگ شده بودیم. اخیرا هم آپارتمان کناری ما را اجاره کرده بود.
داگ گفت: « من که خوب می‌دونم اونجا چه خبره!» … «حداقل باید صدای بلندگو را کم می‌کردی، چون صدای منجنیق‌هایی که دارند دروازه‌های شهر را خراب می‌کنن، تا اینجا میاد!»
از لحن صدایش معلوم بود که هم از بلند بودن صدا عصبانی است و هم از دروغی که به او گفته بودم.
بعد پرسید: «چند ساعته پای کامپیوتری؟»
صادقانه گفتم: «نمی‌دونم.»
– الان سرِ ظهره، اصلا دیشب تا حالا خوابیدی؟
اعتراف کردم: «راستش نه.» …
«از متن کتاب»
درباره‌ی کتاب
نمی‌دانم که موقعیت بالا تا چه اندازه برای شما آشنا به نظر می‌رسد. اما من در برخورد با نوجوانان زیادی با مواردی تقریبا مشابه مواجه شده‌ام (مثلا شب تا صبح بیدار ماندن پای کامپیوتر). چند روز پیش پدربزرگی را دیدم که خطاب به نوه‌اش می‌گفت: «من به سن و سال تو که بودم، جایم توی کوچه بود، با دوستانم فوتبال بازی می‌کردم، دوچرخه سواری می‌کردم و …». نوه‌اش با لبخند جواب داد: «بابابزرگ، اگر شما هم در آن زمان یک گوشی موبایل داشتید، دیگر سراغ این کارها نمی‌رفتید!» جواب تأمل‌برانگیزی بود، هرجند که به نظرم کاملا درست نمی‌آمد.
این روزها دنیا درگیر چرخه‌ی تغییرات فرهنگی است. ابزارهای الکترونیکی و اینترنت شیوه‌ی زندگی ما را دگرگون کرده‌اند. دو یا سه دهه‌ی پیش، ابزارهایی مثل کامپیوتر،تلفن همراه و آی‌پد وسایل لوکسی به شمار می‌رفتند که زندگی را برای صاحبانشان راحت‌تر می‌کردند، اما برخی از این ابزارها امروزه تقریبا از لوازم ضروری زندگی به شمار می‌روند. به همین ترتیب اینترنت و بازی‌های نرم‌افزاری هم که در ابتدا برای تحقیق یا تفریح، مورد استفاده قرار می‌گرفتند، رفته‌رفته به عنوان منبع اصلی سرگرمی درآمدند. (از مقدمه‌ی کتاب)
بازی‌های نرم‌افزاری و اینترنت برای عده‌ی زیادی ابزارهای بی‌ضرری هستند که در مواقع لزوم، برای کار یا تفریح، مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما برای عده‌ای دیگر جنبه‌ی اعتیادآور پیدا می‌کنند و آنان را از تعاملات زندگی واقعی دور می‌کند. (از مقدمه‌ی کتاب)
نویسنده‌ی این کتاب سال‌ها قبل، به خاطر استفاده‌ی افراطی از این ابزارها، به زعم خویش سلامت جسمی، روانی، معنوی و رشد اجتماعی خودش را به مخاطره انداخته بوده است. او می‌گوید:
«با خودم قسم یاد می‌کردم که دیگر نه بازی خواهم کرد و نه چت؛ اما پس از چندی وسوسه‌ی بازی دوباره به سراغم می‌آمد و تصمیمم را بر باد می‌داد. در آن روزها عبارت «خوره‌ی بازی و اینترنت» بهترین توصیف برای من بود… مدت زیادی حتی این موضوع را انکار می‌کردم که مشکل دارم. اما سرانجام به پایان خط رسیدم و متوجه شدم که شیرازه‌ی زندگی‌ام از هم گسیخته و مهار آن از دستم خارج شده است؛ دیگر مجبور بودم که تغییری ایجاد کنم. مسیر بازیابی سلامت برایم طولانی و دشوار بود و بارها به عقب بازگشتم، اما در نهایت با مشاوره، کمک دوستان و گروه‌های حامی توانستم به مقصد برسم.»
این روزها گروه‌های زیادی به کمککوین رابرتس، از دنیای مجازی بیرون می‌آیند و راه سلامت را طی می‌کنند. این کتاب حاصل سفر او در اعتیاد به دنیای مجازی است. تمام داستان‌های کتاب واقعی است. این کتاب برای تمام افرادی است که خود یا یکی از نزدیکانشان در بازی، کاربرد اینترنت یا دیگر ابزارهای الکترونیکی راه افراط را طی می‌کنند یا به نحوی به آن وابسته شده‌اند.
علاوه براین، دانستن اصول و نکاتی که در این کتاب مطرح شده،برای تمام افرادی که به نحوی درگیر تربیت بچه‌ها هستند، لازم به نظر می‌رسد.
کتاب هفت فصل دارد:
فصل اول: به دنیای مجازی خوش آمدید
فصل دوم: سَم خود را پیدا کنید
فصل سوم: مغز شما در دنیای مجازی
فصل چهارم: سقوط در سیاه‌چال اعتیاد
فصل پنجم: بیرون‌آمدن از سیاه‌چال اعتیاد
فصل ششم: همچنان در مسیر درمان
فصل هفتم: توصیه به اعضای خانواده و نزدیکان
در فصل اول، نویسنده، انگیزه‌ها و دلایل مثبت و منفی افراد را برای صرف زمان پشت میز کامپیوتر و استفاده از اینترنت بررسی می‌کند؛ انگیزه‌هایی مثل جذابیت،دستیابی به شبکه‌های اجتماعی، موفقیت، فرار کردن، ایفای نقش، کنترل، تخلیه‌ی خشم و هیجان و … . در فصل دوم، نویسنده به معرفی برخی شیوه‌هایی می‌پردازد که دنیای مجازی را اعتیادآور (سمی) و عده‌ای را مستعد مسموم‌شدن (اعتیاد) می‌کند. او ما را با خود به پشت صحنه‌ی‌ی دنیای جذاب و مقاومت‌ناپذیر خوره‌های‌کامپیوتری می‌برد. عناوین این فصل عبارتند از: اصول شبکه‌های اجتماعی، سیستم‌های بازی، انواع بازی‌ها در دنیای مجازی و … . در فصل سوم به ارتباط تنگاتنگ بین اعتیاد و عملکرد مغز و یافته‌های علمی در زمینه‌ی اعتیاد پرداخته شده است. در فصل چهارم (سقوط در سیاه‌چال اعتیاد)، نویسنده ضمن معرفی علائم هشدار‌دهنده‌ی اعتیاد مجازی، به توصیف روالی می‌پردازد که طی آن فعالیت‌های دنیای مجازی رفته‌رفته از یک سرگرمی بی‌ضرر به یک نیروی مخرب تبدیل می‌شوند. سپس در فصل پنجم، رهنمودهایی برای روبهرو شدن با این مشکل و نیز چالش‌های یک فرد معتاد به اینترنت در بیرون آمدن از این دنیا ارائه شده است. فصل ششم به راهکارهایی می‌پردازد که به فرد کمک می‌کند که بتواند در سفری که آغاز کرده تا حد امکان ثابت قدم بماند. در این فصل به مواردی مانند پیدا کردن حامی، زنده‌کردن علائق، کنار آمدن با مشکلات، کمک‌‌گرفتن از دیگران و … اشاره شده است. در نهایت در فصل آخر توصیه‌هایی به اعضای خانواده و نزدیکان فرد معتاد به نت بیان شده است.
بخش‌هایی از کتاب
- وقتی یک پسر بچه بودم، ساعات مدرسه برایم خیلی کسالت‌آور بود و اغلب اوقات در عالم تخیل و رؤیا به سر می‌بردم. در اکثر خیال‌پردازی‌هایم یک قهرمان نظامی بودم که بی‌گناهان را نجات می‌دادم. … به عقیده‌ی من فرار از یکنواختی روزمره علت روی آوردن من و بسیاری دیگر به بازی‌های ویدئویی است.
- بازی‌های ویدئویی، مانند تلویزیون، اغلب نقش پرستار کودک را ایفا می‌کنند؛ زیرا می‌توانند مدتی طولانی توجه کودک را به خود معطوف سازند. بسیاری از والدین برای آرام نگه‌داشتن فرزندشان از بازی‌های ویدئویی استفاده می‌کنند.
- هر مسیری که ما را از سردی و یکنواختی زندگی روزمره دور کند،ما را به سوی خود جذب می‌کند. … میل شدید ما برای آن‌که سراپا به هوش باشیم و با تمام وجود زندگی را احساس کنیم،گاهی در عالم بازی بهتر از عالم واقع ممکن می‌شود. … ما در دنیای مجازی یک قهرمان،نابغه و ناجی هستیم.
- تجربه‌ی کاری‌ام به من نشان داده که این دو گروه نیز مستعد وابستگی به بازی‌های اینترنتی هستند: مبتلایان به سندرم آسپرگر (شکلی از اُتیسم) و مبتلایان به اختلال کمبود توجه/بیش‌فعالی (ADHD).
- اینترنت برای عده‌ای بهانه‌ای است که آن‌ها را از روبهرو شدن با ناملایمات زندگی واقعی دور می‌کند، اما رفته‌رفته آن‌ها را تحلیل می‌برد.
- افراد وابسته به «وارکرفت» (اسم یک بازی) همیشه به گروه ملحق می‌شوند. افراد گروه همدیگر را برای حاضر شدن روی نت ترغیب و تحریک می‌کنند. زیرا موفقیت در بسیاری از مبارزات سیاه‌چال‌ها مستلزم همکاری تعداد زیادی بازیکن است. اگر یکی از اعضای گروه روی نت حاضر نشود، باعث افت یا شکست تیم می‌شود. … همین ویژگی است که موجب می‌شود «وارکرفت» سرمایه‌ی زندگی بازیکنان را بر باد دهد.
- هشدار: وقتی می‌خواهید به یک شخص معتاد به بازی یا اینترنت کمک کنید، توجه به این نکته مهم است که تعیین حدود و مقررات و ثبات قدم در اجرای آن بسیار مؤثرتر از فریاد زدن و انتقاد کردن است. برخورد تند، پل ارتباطی را خراب می‌کند و فرد معتاد را پایین می‌کشد. چنین شخصی همواره از رفتار خود شرمنده و خجل است … اگر واکنش شما به عنوان یک حامی طوری باشد که شرم و خجالت را در او زنده کند،ارتباط شما خدشه‌دار می‌شود.
- آن‌ها در اعماق وجود خود آرزو می‌کنند که عادت خود را کنار بگذارند. آن‌ها باهوش‌اند،از قدرت تخیل بالایی برخوردارند و دوست دارند نیروی خلاقیت خود را ابراز کنند. آن‌ها آرزو می‌کنند که بتوانند بر خود چیره شوند.
علائم هشدار دهنده‌ی اعتیاد مجازی
اگر چهار نشانه یا بیشتر از نشانه‌های زیر به طورت مرتب به مدت بیش از سه ماه در فردی مشاهده شود،باید آن را به مثابه هشدار تلقی کرد:
۱- پرش زمانی، فرد نمی‌تواند تشخیص دهد چه مدت مشغول بازی یا فعالیت اینترنتی بوده است؛
۲ – دروغ گفتن درباره‌ی بازی یا فعالیت اینترنتی؛
۳- تغییر یا اختلال در الگوی خواب؛
۴ میل شدید و بی‌اختیار به بازی یا اینترنت؛
۵- کناره‌گیری از دوستان و اعضای خانواده و فامیل؛
۶- از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها یا سرگرمی‌های دیگر؛
۷- بازی یا استفاده از اینترنت بیش از دو ساعت در روز، بیش از چهار روز هفته؛
۸- عملکرد ضعیف در محل کار یا درس؛
۹ – مشکلات جسمی: کمردرد، سندرم نوفل مچ دست، گردن درد، درد عصبی، خستگی چشم؛
۱۰- ناتوانی در درک عواقب منفی و زیانبار بازی یا اینترنت؛
۱۱ – خرید با پول واقعی در بازی (مثلا خرید مهارت‌های خاص یا وقت بازی با پول واقعی)؛
۱۲ – غذا خوردن کنار کامپیوتر؛
۱۳ – مبالغه و بزرگ جلوه دادن بازی یا فعالیت اینترنتی؛
۱۴- آشفتگی روحی در صورت برچیده شدن بازی؛
۱۵ – تغییرات خلقی؛
۱۶ – ظاهر شدن علائم ترک پس از بازی یا فعالیت مجازی: سردرد، احساس کسالت، گیجی یا منگی؛
۱۷ – فعالیت / بازی بی‌وقفه علی‌رغم اثرات منفی جدی؛
۱۸ – ناتوانی در کاهش بازی / فعالیت مجازی؛
۱۹ – افزایش روزافزون زمان بازی یا فعالیت‌های اینترنتی؛
۲۰ – دل‌مشغولی درباره‌ی بازی حتی زمانی که شخص مشغول بازی یا فعالیت اینترنتی نیست.
نویسنده: فاطمه گزین، دانشجوی دکترای مطالعات برنامه درسی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.