دوستان در خانه – گزارشی از اجرای طرح آموزشی با موضوع «خانه» در دوره‌ی پیش‌دبستانی طلوع
گزارش واحد کار خانه:
در دوره‌ی جبرانی پیش‌دبستانی طلوع هر ماه یک موضوع به عنوان «واحد کار» در نظر گرفته می‌شود و همه‌ی آموزش‌ها مانند آموزش ریاضی، علوم، زبان‌آموزی در قالب طرح‌درس‌های نمایش خلاق، موسیقی، قصه‌گویی، هنر، کتابخانه و اکتشاف حول موضوع «واحد کار» آن ماه نوشته و تدریس می‌شود.
دومین واحد کار دوره‌ی پیش‌دبستانی امسال طلوع، واحد کار «خانه» بود. هدف از آموزش این واحد کار این بود که کودکان فضای خانه را بشناسند و فضای امن و آرامی مانند خانه را در کلاس و رابطه‌هایشان تجربه کنند.
قسمتی از آموزش‌های این واحد کار بدین شرح است:
۱) خانه‌ی مادربزرگ
در ساعت قصه‌گویی داستان «مهمان ناخوانده» برای بچه‌ها خوانده شد. داستانی که احتمالا قدمتی دیرینه دارد و اغلب ما آن را در کودکی شنیده‌ایم.
این داستان حکایت پیرزنی را روایت می‌کند که در هوای بارانی در حالی که می‌خواهد بخوابد، صدای در می‌شنود و حیوانات که در سرما و باران خیس شده‌اند، تک‌تک در می‌زنند و از پیرزن می‌خواهند که به آن‌ها پناه دهد. با وجود اینکه خانه‌ی پیرزن کوچک است، همه‌ی حیواناتی که به خانه‌اش می‌آیند را می‌پذیرد. صبح روز بعد پیرزن در حالی بیدار می‌شود که حیوانات خانه‌اش را تمیز و مرتب کرده‌اند و صبحانه را آماده کرده‌اند تا پیرزن مهربان بیدار شود. بعد از خوردن صبحانه که زمان رفتن حیوانات است، حیوانات که پیرزن و هم‌خانه‌ای‌های جدیدشان را دوست دارند دلشان نمی‌خواهد که از خانه‌ی پیرزن بروند و تک‌تک دلیلی می‌آورند و از پیرزن درخواست می‌کنند که اجازه دهد در خانه‌اش بمانند و پیرزن هم که از حضور حیوانات در خانه‌اش خوشحال شده است، به همه حیوانات اجازه می‌دهد که بمانند، اما به این شرط که برای خودشان خانه‌ای درست کنند و حیوانات هم با شادمانی می‌پذیرند.
بعد از شنیدن این داستان، بچه‌ها در کلاس نمایش خلاق با ماسک‌های حیوانات و مادربزرگ نمایش، داستان مهمان‌های ناخوانده را اجرا کردند.
در روزهای بعد، در کلاس اکتشاف، نوبت به درست کردن خانه‌ی مادر بزرگ رسید: برای ساختن خانه‌ی مادربزرگ، بچه‌ها باید یاد می‌گرفتند آجر درست کنند. برای درست کردن آجر، پس از اینکه معلمان، عکس‌هایی از شیوه‌ی ساختن آجر را نشان دادند و نحوه ساخت آجر را توضیح دادند، خاک رس و پیمانه در اختیار بچه‌ها قرار داده شد و بچه‌ها بعد از پیمانه کردن خاک و آب، آن‌ها را مخلوط کرده و گِل درست کردند. سپس گِل را در قالب قرار دادند و چند روزی صبر کردند تا آجرهایشان خشک و آماده شد.
در جلسه بعدی، معلم فضای مورد نیاز برای قسمت‌های مختلف خانه‌ی مادر بزرگ را در حضور بچه‌ها تخمین زد و با مشارکت بچه‌ها، نقشه‌ای برای ساخت خانه‌ی مادربزرگ کشیدند.
سپس بچه‌ها به حیاط رفتند و کاهگل درست کردند و با آجر‌هایی که جلسه‌ی قبل درست کرده بودند، مطابق نقشه، خانه‌ی مادربزرگ را ساختند و حیوانات و مادربزرگ را هم در خانه‌شان جا دادند.
| در این طرح آموزش مهارت‌های زندگی، ارزش‌های اخلاقی، ریاضی، علوم و …داده شده است. آموزش‌هایی از قبیل: ارزش اخلاقی مهربانی، تقویت مهارت‌های ارتباطی در طول اجرای نمایش، همکاری، شمارش، تقویت مهارت‌های دست‌ورزی، آشنایی با ساخت گِل و شغل بنایی و… |
۲) همسایه‌های مهربان
یکی دیگر از فعالیت‌هایی که در واحد کار خانه انجام شد، درست کردن خانه‌های مقوایی بود. در کلاس هنر، بچه‌ها به دو گروه تقسیم شدند و هرگروه با قوطی کفش یک خانه درست کرد. برای پوشاندن دیوار خانه‌ها از کاغذرنگی‌‌هایی که به صورت مربع بریده بودند استفاده کردند. قرار شد هر دو خانه، همسایه‌ی همدیگر شوند. برای همین همسایه‌ها، خانه‌ها را روی یک مقوای بزرگ کنار هم چسباندند و برای فضای جلوی خانه مشغول درست کردن فضای سبز و درخت شدند و فضای سبز جلوی خانه‌ها پر شد از درختانی سرسبز. در این فضا یک حوض نیز قرار داشت که از ظرف‌های بازیافتی درست شده بود.
در جلسه بعدی کلاس هنر، بچه‌ها با گِل رس وسایل لازم برای خانه‌هایشان را درست کردند. بعد از اینکه وسایل خشک شدند، ما و بچه‌ها آن‌ها را در خانه قرار دادیم و به هم قول دادیم هم‌خانه‌ای‌های خوب و همسایه‌های مهربانی برای یکدیگر باشیم.
و به عنوان تکلیف خانه هم قرار شد بچه‌ها نقاشی کسانی که دوست داشتند آن‌ها هم در خانه‌شان زندگی کنند را بکشند.
| آموزش‌های زیر در طول اجرای طرح به کودکان داده شد:
همکاری، تحکیم دوستی و برادری، آموزش مربع و مرور دایره، اعداد، تقویت مهارت‌های دست‌ورزی و …. |
